Skrzydlaty synoptyk
Z zagajnika śródpolnego, parku, obrzeży lasów położonych w dolinach rzek rozlega się często donośny, modulowany, fletowy gwizd. Gdy skierujemy uwagę w tamtą stronę, to - o ile szczęście dopomoże - dostrzeżemy wylatującego z korony wysokiego drzewa jaskrawożółtego ptaka, który charakterystycznym lotem przerywanym przemieszcza się do innej pobliskiej kępy wyniosłych drzew i znika w ich gąszczu.
Wilga - bo z nią mieliśmy spotkanie - jest to ptak mniejszy od kawki; samiec ma intensywnie żółty tułów i głowę, oraz czarne skrzydła; samica jest ubarwiona skromniej: żółto-szary tułów i głowa z ciemnymi kreskami, skrzydła - ciemnoszare.
Piękne ubarwienie i głos samca - bo on tylko gwiżdże - zdradza pochodzenie ptaka. Ojczyzną pierwotną wilgi jest Afryka i tam są mu podobne gatunki pod względem upierzenia i głosu.
Ptak ten niedawno rozprzestrzenił się w naszym klimacie i dalej - na północ - zajmuje nowe tereny.
Wilgi przylatują do nas z odległego zimowiska - Afryki - w połowie maja i zaraz przystępują do godów sygnalizowanych gwizdem samca i skrzeczeniem samicy.
Połączone w pary ptaki przystępują do budowy gniazda. Jest to budowla podobna do małego koszyczka zawieszonego przy końcu poziomej gałęzi - w jej rozwidleniu - na wysokości od kilku do kilkunastu metrów nad ziemią; ściany wykonane są z mocnego łyka zdjętego z suchych gałęzi topoli, lipy i przetkane suchymi liśćmi; wewnątrz wysłane delikatnymi źdźbłami traw; jest głębokie ze względu na pisklęta, które z płytkiego gniazda wypadłyby przy silniejszym podmuchu wiatru. Do doskonale zamocowanego gniazda - kołyszącego się na wietrze - samica składa zwykle cztery białe jaja z czarnymi plamkami. Ogrzewają oboje rodzice - na zmianę - przez dwa tygodnie. Pisklęta - gdy tylko uwolnią się ze skorupek - karmione są owadami i innymi drobnymi zwierzętami. Młode, zdolne do lotu, opuszczają gniazdo i dalej z rodzicami przebywają w koronach wysokich drzew; najbardziej lubią dęby i topole. Samiec w międzyczasie swoim śpiewem przepowiada zbliżający się deszcz; rzekomo ma umiejętność wyczuwania rosnącej wilgotności powietrza przed nadchodzącymi opadami deszczu. Z usług ptasiego synoptyka możemy korzystać jedynie w lecie, W Afryce wilgi gody rozpoczynają się wraz z porą deszczową i to pobudza ptaka do śpiewu. U nas, wiosną wilga śpiewa częściej z uwagi na autentyczną porę godową w naszym klimacie, nie bacząc na nadchodzący deszcz.
Wilgi odlatują do gorących krajów w końcu lata.