Czarno upierzony śpiewak

Miejski park w lecie. Na trawniku szybko biega czarny ptak z żółtym dziobem (trochę mniejszy od kawki), z opuszczonymi skrzydłami i uniesionym ogonem. Zbliżamy się do niego. Ptak szybko zrywa się do lotu i z głośnym krzykiem"diks diks gri gigigii" oddala się od nas w gąszcz krzewów parkowych . Jest to kos - mieszkaniec parków i lasów. Tam przebywa chętnie w
dolnych partiach zadrzewienia - podszyciu.
Kos żywi się dżdżownicami i ślimakami a zimą owocami. Interesujące jest polowanie kosa na dżdżownice. W tym czasie gdy zauważy poruszające się grudki ziemi, natychmiast zatrzymuje się i w to miejsce uderza silnie dziobem, tak że ziemia pryska daleko dookoła. Odkrytą dżdżownicę chwyta i wyciąga. Trzymając w połowie długości swoją ofiarę obezwładnia ją przeciągając kilka razy po szorstkim podłożu i odlatuje z nią w zaciszne miejsce by tam zaspokoić głód. Kos wraz z nastaniem wiosny rozpoczyna długotrwałe koncertowanie. Z miejsca wysoko położonego, wierzchołka drzewa, dachu lub anteny
telewizyjnej daje piękny koncert brzmiący tak: "trjulitrujutitit". Ta stała zwrotka przeplatana jest donośnymi gwizdami.
Kos najczęściej śpiewa o świcie i przed zachodem słońca. W śpiewie na pewno dorównuje naszemu słowikowi, który jeszcze - o tej porze - milczy.
Ptaki połączone w pary zakładają gniazda pod koniec marca lub na początku kwietnia. Jest to czasza ulepiona z wilgotnej ziemi, źdźbeł trawy i korzonków. Taka "budowla" umieszczona jest zwykle w koronie krzewu lub na grubej gałęzi na wysokości do trzech metrów.
Samica - o brunatnym upierzeniu - składa około sześciu szaro-niebieskich jaj pokrytych obficie brązowo-zielonymi rozmytymi plamami. Po czternastu dniach pilnego wygrzewania (głównie przez samicę) z jaj wylęgają się pisklęta. Są - jak wszystkie
gniazdowniki - nieporadne, nagie i ślepe. Dlatego też wymagają troskliwej opieki ze strony rodziców. W gnieździe przebywają około dwóch tygodni. Potem - jeszcze prawie nielotki - rozpraszają się po okolicznych krzewach i zaroślach. Stamtąd
charakterystycznym głosem wabiącym przywołują do siebie rodziców z pożywieniem. Otrzymują delikatny pokarm zwierzęcy: małe larwy owadów i dżdżownice.
Kosy lęgną się trzy razy w roku.
Zimę część ptaków spędza na południu kraju żywiąc się owocami utrzymującymi się na drzewach i krzewach. Inne odlatują na południe Europy. Wrócą do nas bardzo wcześnie - wiosną. Swoją obecność zasygnalizują przepięknym, głośnym śpiewem rozlegającym się z miejskiego parku na jego okolice.
 

Krzysztof Pawłowski